پارک ملی هیرکان آذربایجان
پارک ملی هیرکان آذربایجان
پارک ملی هیرکان آذربایجان در واقع ادامه پارک ملی هیرکانی و جنگل های هیرکانی در کشورمان ایران است که یکی از مرواریدهای طبیعت آذربایجان است. این پارک ملی در جنوب کشور آذربایجان و در قلب کوه های تالش واقع شده است. تا کنون بسیاری از طبیعت دوستان به پارک های ملی هیرکانی ایران قدم گذاشته اند، اما اگر علاقه مند و کنجکاو به دیدن زیبایی های منحصر به فرد پارک ملی هیرکان در کشور آذربایجان هستید، می توانید به این پارک وحشی برای بازدید سفر کنید.
در این پارک ملی شما نمی توانید مکان هایی برای کمپینگ، کافه ها، محل های اقامتی، رستوران ها و دیگر لذت های گردشگری مدرن را پیدا کنید؛ چرا که این مکان خانه ای است که یک حیات وحش طبیعی 60 میلیون ساله با گیاهان و حیوانات واقعا منحصر به فرد است. این منطقه از زمان عصر یخبندان وجود داشته و می توان آن را به راحتی با باغ های گیاه شناسی مقایسه کرد. درخت هیرکان چوب سرخ که به درخت آهنی هم معروف است (Ironwood)، مخصوص این منطقه و در ادامه جنگل های هیرکانی ایران است. در هر صورت ناحیه جنگل های هیرکانی که از آن صحبت می کنیم تنها در این مناطق جهان دیده شده است، در نتیجه می توان از آن ها به عنوان گونه گیاه اندمیک دریای خزر نام برد.این درختان با قدمت میلیونی نه تنها از دوره یخبندان سالم گذشته اند، بلکه به طور غیر مستقیم یکی از دلایل تولید و رونق نفت در کشور آذربایجان هستند. این درختان چنان حائز اهمیت هستند که حتی چوب آن ها نیز بسیار ارزشمند است. بسیاری از افراد نمی دانند که در سال های گذشته و در دل تاریخ، زمانی برادران نوبل به دنبال خرید مقدار زیادی از چوب درخت سرخ، برای تجهیزات تولید سلاح های خود بودند. خوشبختانه، به دلیل اینکه حمل و نقل چوب های سرخ از این جنگل ها از نظر اقتصادی گران تمام می شد، این برادران قید چنین کاری را زدند و در نهایت در صنعت نفت این ناحیه سرمایه گذاری کردند. در آن زمان، یکی از برادران نوبل، لودویگ نوبل، یک کارخانه نفت در باکو را خریداری کرد و بی خیال درختان پارک ملی هیرکان شد. در آن تاریخ، این منطقه هنوز به عنوان پارک ملی به ثبت نرسیده بود.
جاذبه های گردشگری آذربایجان شرقی
همچنین پارک ملی و جنگل هیرکان خانه یکی دیگر از مکان های شگفت انگیز دنیا به نام دریاچه خانبلاغ است. گاهی اوقات اگر صبح زود به ساحل این دریاچه بروید، می توانید درون دریاچه، گوزن هایی جوان را ببینید که در آب در حال شنا کردن هستند. این گوزن ها از دریاچه عبور نمی کنند، بلکه به سادگی به دور خود و به شکل دایره های کوچکی شنا می کنند تا خود را برای ورزش صبحگاهی و یک روز شاداب آماده کنند. از سال 1935 این مکان توسط گوزن های خال دار (Cervusnippon) تبدیل به مکانی برای زندگی شده است و گاهی اوقات شاهد یکی دیگر از انواع گوزن ها، یعنی گوزن سفید شمالی در این منطقه هستیم که گاهی برای گشت و گذار به سمت جنوب کوچ می کنند. معروف است که ببرها نیز تا اواخر دهه 1930 در این منطقه زندگی می کردند.
آب و هوای جنگل های هیرکان
امروزه اتفاقات ناگواری برای جنگل های هیرکانی در ایران و آذربایجان می افتند. بسیاری از درخت های پارک ملی هیرکان از جمله درختان چوب سرخ و بلوط در آذربایجان (و همچنین در ایران خودمان) قطع و نابود می شوند و جای آن ها را درختان ممرز پر می کنند. تمایز متداول ترین جنگل های نیمه گرمسیری در ناحیه لانکران که پارک ملی هیرکان نیز در آن واقع شده است، این است که جنگل های هیرکان تا به امروز حفظ شده و به زندگی خود ادامه داده اند و به طور عمده دارای گونه های درخت و درختچه اندمیک و نادر فراوانی هستند. از 435 گونه درخت و درختچه ای که در کل کشور آذربایجان دیده می شود، حدود 150 عدد از آن ها در جنگل های هیرکان رشد می کنند که 36 عدد از آن ها بومی آذربایجان هستند. در حالی که تمام جنگل های گرمسیری از چهار نوع آب و هوا در سال تشکیل شده اند، جنگل های هیرکان تنها دارای سه لایه آب و هوایی هستند. آب و هوا در پارک ملی هیرکان آذربایجان، مرطوب است، تابستان هایش خشک است، پاییز آن مرطوب است و در زمستان آب وهوایی معتدل دارد.
گونه های جانوری در جنگل هیرکان
بیشترین دمای آن 22 تا 25 درجه سانتیگراد و سردترین آب و هوای آن، 1 تا 3 درجه سانتیگراد است. غنای قلمرو گیاهی این منطقه برای بسیاری از حیوانات زیستگاه خوبی فراهم آورده است. حیواناتی از قبیل لئوپارد، یوزپلنگ، سیاهگوش، گربه وحش، گرگ، گراز وحشی، گوزن ماده کوچک، گوزن سیکا و راکون را در پارک ملی هیرکان آذربایجان می توان دید. یوزپلنگ آسیایی که در این ناحیه زندگی می کند با خطر انقراض مواجه است، در نتیجه در فهرست IUCN و در لیست قرمز قرار داده شده که در حال محافظت می باشد. پارک ملی هیرکان تعداد 118 گونه پرنده را شامل می شود. 16 گونه آن شامل لک لک سیاه، عقاب دریایی، باز شمالی، عقاب امپراطور، قرقاول سفید قفقازی و فرانکالین (قرقاول) سیاه نیز در فهرست قرمز و در حال خطر انقراض آذربایجان قرار گرفته اند.
جاذبه های گردشگری آذربایجان شرقی و غربی
یکی از مشهورترین بناهای تاریخی این طبیعت، “گورو نبی” بوده که مکانی مقدس در نزدیکی روستای زونگولاش در ناحیه آستارا است. در دوره های نئولیت و برنز، مرکز کشاورزی قفقاز جنوبی در مجاورت جنگل های هیرکان رشد پیدا کرد. کاوش های باستان شناسی نشان می دهد که کشاورزی در 4 تا 5 میلیون سال پیش از میلاد در این ناحیه رشد داشته است. نزدیکی پارک ملی هیرکان به دریای خزر و بزرگراه های اصلی، به زیبایی این پارک افزوده است. گوشه های زیبای طبیعت آن شرایط مطلوبی برای توسعه اکوتوریسم و ارتقاء آموزش زیست محیطی برای افراد جامعه را فراهم می آورد. از شهرهای نزدیک به این پارک ملی شهر لانکاران است که در شمال غربی آن واقع شده و می تواند یکی از مسیرهای دسترسی به ورودی این پارک باشد.
